Pointillisme op de brugklas

Je hebt van die tekenopdrachten waarbij je tijdens de uitvoering door de leerlingen er pas achter komt hoeveel tijd er aan besteed moet worden door hen om tot een behoorlijk resultaat te komen. Een dergelijk proces mocht ik onlangs van dichtbij volgen, af en toe zo eens kijkend over de schouder van  mijn lief kleindochtertje Britt die zich in de carnavals-vakantie thuis elke dag een uurtje het laplazerus gestippeld heeft om op tijd onderstaande opdracht af te krijgen…

Op bijgaande lesbrieven, vormgegeven door oud-collega Arno Roks staat het als volgt:

Bij de vorige opdrachten heb je kennis gemaakt met schilderen met plakkaatverf. Je weet nu hoe je vanuit de basiskleuren verschillende andere kleuren kunt mengen. Bij de volgende opdracht gaan we een stukje verder. Kijk maar eens naar de  twee afbeeldingen hiernaast. Wat valt je op? De twee afbeeldingen zijn helemaal uit puntjes samengesteld.

De kleurpuntjes staan zo dicht bij elkaar dat ons oog moeite heeft de verschillende kleurpuntjes van elkaar te onderscheiden en ze worden daardoor in het oog gemengd.We noemen dat optische kleurmenging.  Het samenstellen van een beeld m.b.v. puntjes heet pointilleren, denk aan het woord “point”, dat zowel in het Engels als Frans punt betekent.

De naam pointilleren is afgeleid van een groep met schilders die aan het eind van de 19 e eeuw schilderijen maakten die waren samengesteld uit alleen maar puntjes: de Pointillisten. Twee bekende Franse pointillisten zijn: George Seurat en Paul Signac.

Opdracht: Ga op zoek naar een afbeelding die je als uitgangspunt kunt gebruiken voor een
pointillistische schildering. . Eigenlijk zijn alle kleurige afbeeldingen geschikt.
Teken de afbeelding in grote lijnen na op het juiste papier. Daarna kan het pointilleren beginnen. Kijk ook naar de voorbeelden !

Met o.a. bovenstaande instructie gaan de brugklassers met deze opdracht aan de gang. Britt dus ook. Hieronder zie je haar uitgangspunt: een foto van de dame zelf terwijl ze een van de lieve ezeltjes van de kinderboerderij een knuffel geeft. Op school werd deze foto in grote lijnen en vooral lettend op de verschillende licht- en donkerpartijen op de lichtbak of tegen het raam met potlood overgenomen. En toen begon het monnikenwerk: stippelen tot ze er soms een punthoofd van kreeg maar wel met resultaat: een negen was de waardering van haar tevreden tekendocent Dave Roelands!

Jaren geleden heb ik met mijn toenmalige brugklassers ook een pointilleeropdracht gedaan maar die werkte een stuk sneller en was wat minder bewerkelijk. I.p..v. verf werd er met vetkrijtjes gepointilleerd en wat dat opleverde is te zien in deze post bij de desbetreffende opdracht.

Het ging dan wel sneller, maar evengoed werd je wel knetter van het getik van de krijtjes als 30 brugwuppen fanatiek aan het stippelen gaan. Deze opdracht heb ik dus maar snel ‘vertaald’ naar de computer, en dan ging het zo snel, daar viel niet tegenop te stippelen!

Ondanks het vaak bewerkelijke karakter van deze opdracht (wat natuurlijk ook sterk afhankelijk is van het gekozen uitgangspunt, zijn er in de loop der jaren bij diverse oud-collega’s hele mooie resultaten uit deze opdracht voortgekomen. Een bloemlezing daarvan is hieronder te vinden.