Als mensen gaan opruimen komen vaak allerlei zaken boven water van jaren geleden, met daaraan de nodige herinneringen gekoppeld. Dankzij Facebook kan men dan dit soort nostalgie delen en aldus kreeg ik onderstaande tekening uit 1978 weer eens onder ogen.
Oud-KSE-leerling Jan van Steen had onlangs een lijntekening van een bromfiets, een Kreidler RMC super star, die hij in zijn bovenbouwjaren bij mij in de les getekend had, online gezet. Destijds waren er nog geen examenmogelijkheden voor tekenen op de KSE, al waren we in die tijd al wel druk daarvoor aan het lobbyen. In 1983 was het zover en konden HAVO-leerlingen voor tekenen als examenvak kiezen.
Vóór die tijd was het zo geregeld dat leerlingen uit de bovenbouw een keuze mochten maken uit de drie “expressievakken” (jaja, dat heette toen nog zo): tekenen, handvaardigheid en muziek. Speciaal voor leerlingen die na het behalen van hun diploma op de KSE een studierichting wilden gaan volgen waarbij zij konden verwachten voor hun studie en werk achter een tekentafel terecht te komen, had ik een leergang lijntekenen gemaakt, zodat degene die tekenen koos vervolgens ook nog kon kiezen tussen ‘vrij’ tekenen en schilderen en lijn- of technisch tekenen. Een van de laatste opdrachten, het z.g. ‘meesterstuk’, was het maken van een tekening van een voertuig.
In de tijd waarover we nu spreken werden constructie- of bouwtekeningen nog met de hand aan een tekentafel met driehoeken, tekenhaak, en een passerdoos met attributen gemaakt. Op de KSE gebruikten we daar speciale Oost-Indische inkt voor: ‘Fount India’, die in de trekpen vloeibaar bleef en niet snel klonterig opdroogde zoals gewone Oost-Indische inkt. Rotring-pennen en CAD-programma’s op computers waren pas van (veel) latere datum. Gewoon het pure ambacht met trekpen, passer en tekenhaak, daar was het hem om te doen.
Bij het maken van de cursus lijntekenen was ik voor een gedeelte uitgegaan van tekenopdrachten die ikzelf op de kunstacademie in de lijntekenlessen van Jan Cuppen had moeten maken. Bedoeling was vooral alvast de leerling die hiervoor gekozen had, een vaste hand en gevoel voor nauwkeurigheid en accuratesse bij te brengen, zodat ze tijdens hun studie niet vanaf het absolute nulpunt zouden moeten beginnen.
Bij zijn Facebook bericht schrijft Jan van Steen dat hij van de mogelijkheid om kennis te maken met technisch tekenen zèker profijt gehad heeft bij zijn vervolgopleiding, en dat was precies de bedoeling! Hij heeft na de KSE de HTS in Breda gevolgd en is thans werkzaam bij Sprinx International, èn nog steeds brommerliefhebber!
Jan zijn tekening en nog wat ander werk uit die tijd met het thema ‘voertuig’ zijn hieronder te zien. Ik doe er ook een fotootje bij van mijn passerdoos (die ik nog steeds heb) zodat je een idee hebt van de materialen waarmee destijds getekend werd!
Kreidler RMC Superstar door Jan van Steen
Het voorbeeld
Het voorbeeld
Het voorbeeld
Hieronder nog enige andere voorbeelden van lijntekeningen met als thema ‘ voertuig’. Sommige leerlingen wilden wat meer kleur in hun lijntekeningen brengen en gebruikten met wat water verdunde plakkaatverf i.p.v. zwarte inkt.
Mijn passerdoos
Nòg een brommer
Alfa Romeo Giulietta
Schip
Klassiek zeilschip
Zeiljacht
